Duyuru: Öğrencilerimiz için ders yazacak Almanca öğretmeni arıyoruz. Almanca öğretmeni olmak ister misiniz?Başvur
esakademi logosu

Almancada Birleşik İsimler ve İsimleri Birleştirmek

BİLEŞİK İSİMLER(Zusammengesetzte Nomen)

Birden çok kelimeden oluşan yeni bir Almanca kelimenin artikeli her zaman türetilen ilk ismin artikelidir. Diğer bir deyişle bir kelime ne kadar kelime ile birleşirse birleşsin artikelini değiştiremez. Her zaman son ismin artikeli oluşan yeni ismin artikeli olur. Aşağıdaki tabloda bu durum açıkça görülmektedir, lütfen inceleyiniz.

almanca-birlesik-isimlerAlmancadaki uzun kelimeler hakkında Mark Twain şöyle diyor:

“Bazı almanca kelimeler o kadar uzun ki bir bakış açısına sahip olabilirler.”

Gerçekten de almanlar uzun kelimelerini seviyor. Ancak 1998 yılında(Rechtschreibreform) doğru telaffuz reformu deklare edildi. Bu yeniden düzenlemede kocaman  kelimelerin(Mammut Wörter) arasına daha kolay okunabilmeleri için tire(-) konulması şiddetle tavsiye edildi. Bilim ve medya alanından bu tavsiyeye uyanlar oluyor: Software-Produktionsanleitung, Multimedia- Magazin.

Bu upuzun almanca kelimeleri okuduğunuzda bunların birbirinden türediğini fark edeceksiniz.

Substantiv+ Substantiv (der Mülleimer/ çöp kovası)
Adjektiv + Substantiv (die Großeltern/ büyük ebeveyn)
Substantiv + adjektiv (luftleer/ havasız)
Verbstamm + Substantiv (die Waschmaschine/ çamaşır makinesi)
Präposition + Substantiv (der Vorort/ kenar mahalle)
Präposition + verb (runterspringen/ aşağı atlamak)
Adjektiv + adjektiv (hellblau/ açık mavi)

Bazı bileşik almanca isimlerde ilk kelime ikinci kelimeyi  daha belirgin ve detaylı olarak açıklama görevini üstlenir. Örneğin:  die Zeitungsindustrie(gazete endüstrisi).  Bazı bileşik isimlerde her bir kelime eşit değere sahiptir.(der Radiowecker/Radyolu çalar saat). Diğer uzun kelimelerin her biri birbirinden farklı kendi anlamları vardır.Örneğin: der Nachtisch(Tatlı)

 

Önemli bileşik isim kuralları

  1. Yeni bileşenin anlamının  ne olacağını son kelime belirler. Mesela:über -> präposition, reden->verb
    überreden = verb (kandırmak,aklını çelmek)

 

  1. Bileşik kelimenin son ismi yeni kelimenin artikelini belirler. Mesela:
    die Kinder + das Buch = das Kinderbuch (Çocuk kitabı)

 

  1. Sadece son isim dönüştürülür. mesela:das Bügelbrett -> die Bügelbretter (ütü masaları)

 

  1. Sayılar her zaman bitişik yazılır. Mesela: Zweihundertvierundachtzigtausend (284 000)

 

  1. 1998,doğru yazım reformundan(Rectschreibreform) beri  fiil + fiil şeklindeki bileşik isimler artık bitişik yazılmıyor. Mesela böyle, kennen lernen/ tanı(ş)mak.

Bileşik İsimlere Harf Eklemek

Uzun almanca kelimeler oluşturmak için bazen harf ya da harfler ekleme gereği duyarsınız.

  1. isim + isim bileşenlerine -e-  ekliyorsunuz:
    • -e-
      ilk ismin çoğulu -e- eklenerek yapılıyorsa.
      Die Hundehütte (der Hund -> die Hunde)

 

    • – er-
      İlk isim maskulin  ya da neutral  ise ve -er- eklenerek çoğul yapılıyorsa.
      Der Kindergarten (das Kind ->die Kinder)

 

    • -n-
      İlk isim dişil(feminin) ise ve çoğulu -en- eklenerek yapılıyorsa.
      Der Birnenbaum/ armut ağacı (die Birne -> die Birnen)

 

    • -s-
      İlk isim -heit, keit, -ung soneklerinin birinden biriyle bitiyorsa
      Die Gesundheitswerbung/ Sağlık ilanı

 

    • -s-
      genitiv durumda -s- alan bazı isimler için.
      Das Säuglingsgeschrei/ yeni doğan bebeğin ağlaması (des Säuglings)

 

  1. Fiil kökü + isim bileşimlerinde:
    • -e- ekliyorsunuz.
      Sonu b, d, g ve t ile biten fiil kökünden sonra.
      Der Liegestuhl/ şezlong

     

Special thanks: german.about.com

4 yorum

Mehmet - 28 Ekim 2019

Arbeitszimmer kelimesi bir verb ve bir nomen la kurulmuş bir kelime ama araya “s” kaynaştırma eki gelmiş beni aydınlatırsanız sevinirim

A.Bergmann - 29 Ekim 2019

kelime die Arbeit ve das Zimmer isimlerinden türetiliyor.
çalışma + nın + odası oradaki “s” aitlik bildiriyor, örneğin kapının kolu gibi

Mehmet - 3 Kasım 2019

Einkaufszentrum da der Einkauf ve Das Zentrumda oluşur dediğiniz gibi.Peki Einkauf ve einkaufen arasında ne fark var?Teşekkür ederim.

A.Bergmann - 3 Kasım 2019

Einkauf(Alışveriş)<-- isim, einkaufen(alışveriş yapmak) <--fiil

Yorumunuzu ekleyin