der Tisch kelimesinin anlamı ve kullanım yerleri

“der Tisch”

der  Tisch    (Fiş kelimesi gibi söylenir ama f’li değil t’li olarak)

Tisch is where your dish is!

Ein Tisch bazı türleri listelemek anlamında kullanıldığında tablo olarak sınıflandırırız. Böyle durumlarda Tisch kelimesinin anlamı tablo ya da liste demek olur.

Tisch kelimesi Almanca’ya Latince discus veya yunanca diskos kelimesinden evrimleşerek girmiştir.Bu kelimeler apaçık “Disc” kelimesinin kökenidir ve Tisch’in ortak özelliklerine sahiptir.Disc kısaca:

Düz,yatay ve üzerine bazı eşyalar koyulabilen bir nesnedir.(Uyarı:Diskin üzerine bazı fiziki eşyalar koymak ona zarar verir,ancak biz diske bazı yöntemlerle maddeler koyuyoruz. Film,resim gibi)

Atası diskus göz önüne alındığında ingilizce table kelimesinin belirli bir tipi olan desk kelimesi hakkında biraz hayal gücümüzü kullanabiliriz.Türkçemizde olduğu gibi Almanca’da bile iki kelimeyi birleştirerek kelimeye uygun yeni anlamlar yükleyebiliriz.Tisch kelimesini de amaçlar doğrultusunda bir kelimeyle birleştirerek ona yeni görevler verebiliriz.Tisch’in kullanımı değiştiği için üstlendiği görev ve pozisyon da değişir.Ama sonuç olarak genel görevi olan üzerine eşyalar koyulabilen bir nesnedir.

Ein Schreibtisch:ingilizce’deki desk kelimesinin karşılığıdır.Türkçe’ye yazma masası diye çevrilir.Zaten adından da anlaşılacağı gibi üzerinde yazı yazmak için kullanılır.

Ein Nachttisch: küçük bir mobilya türüdür.Yatağınızın kenarında bulunur.

Ein Küchentisch:Mutfağınızda bulunan masadır.Ein Holztisch:Tahta bir masadır, ein Billardtisch: bilardo masası demektir, bu şekilde örnekler çoğalıp gider…

“Der Nachtisch” Tisch kelimesinden üretilen özel bir kelimedir, şindi diyeceksiniz… “evet evet ben bunu biliyorum,bu yatağımın kenarındaki küçük bir mobilya türü”

Ama yanılıyorsunuz o Nacht-tisch şeklinde yazılıyordu bu ise Nach-tisch şeklinde yazılıyor. “Ein Nachtisch” bir tatlıdır. Evet haklısınız “Nach” bir edattır ama almancası gelişmiş öğrenciler çok kolay tahmin edebilir,bu kelime üç durum için farklı anlamda kullanılabilir.Birbiri ardına gelen şeyleri sıralarken “sonra” anlamı vardır.Örnek:

Der Frühling kommt nach dem Winter.

İşte bu yüzden Nach-tisch kelimesindeki Tisch ana yemek(main dish) demektir.Masadaki ana yemek yendikten sonra masaya tatlılar gelir, masadan sonra=nachtisch=ana yemekten sonra hepsi aynı anlama gelir ve nach ana yemeğin yenildiğini belirtir. O zaman yemekten sonra tatlı bir şeyler canınız çektiğinde şöyle bir şey diyebilirsiniz:

– Gibt es einen Nachtisch?

Nachtisch yerine aynı anlama gelen das Desert kelimesini kullanabilirsiniz ama Fransız aksanıyla söylemeniz gerekir… pardon ya yani Almancalaşmış Fransızca demek istiyorum.

Tisch kelimesinden üretilen diğer bazı isimler:

Tischbein(masanın ayağı), Tischtennis(masa tenisi), Tischdecke(masa örtüsü) ve bu şekilde bir çok örnekler bulunur.

Yani ein Tisch bir masa demektir fakat kökeni İngilizcedeki desk kelimesiyle aynıdır.Çeşitli kullanım amacına göre anlamında değişiklikler görülebilir.Peki İngilizcedeki table kelimesinin Almancada kuzeni var mı?

Eve var, bir ziyafette büyük bir masa, karatahta ya da bir paket çikolata anlamına gelen die Tafel, table(masa) kelimesinin kuzenidir. Neyse umarım burada hepinizin beklediği kadar biraz gramatik bilgi verebildim.Tisch kelimesinin çoğulu die Tische’dir.Tisch kelimesine çoğul dativ hariç, dativ ve genitiv hallerde fazladan bir harf eklemenize gerek yok.Çoğul dativ’de kelimenin sonuna ilaveten bir –n takısı ekleriz.

Ich träume von den billigen IKEA-Tischen.

this post can be read in English