“Lassen” fiili, anlamları ve kullanıldığı durumlar
Almancada “lassen” fiili birçok anlama sahiptir. Farklı kullanım alanları ile çok dikkat çeken ve oldukça sık kullanılan önemli bir fiildir. Bu derste “lassen” fiilinin anlamları, kullanım alanları ve zaman dilimlerinde nasıl kullanmamız gerektiğini pratik örnekler ile inceleyeceğiz.
Lassen fiili cümle içerisinde tek başına yani ana fiil olarak kullanılabildiği gibi başka bir fiil ile birlikte yardımcı fiil olarak da kullanılabilir.
Ana Fiil Olduğunda Lassen
Lassen fiili ana fiil olarak kullanıldığında bırakmak (bir şeyi olduğu yerde bırakmak, vazgeçmek, terk etmek) anlamlarına gelir.
zum Beispiel:
Ich lasse den Computer auf dem Tisch.(Bilgisayarı masanın üstünde bırakıyorum.)
Burada lassen tek başına kullanılmıştır yani ana fiildir. Anlamı fiziksel olarak bir nesneyi bir yerde bırakmaktır.
Diğer örnekler
Sie lässt ihren Job.(O, işini bırakıyor.)
Bu cümlede lassen işi terk etmek, ayrılmak anlamındadır.
lassen ile izin belirtmek
Lassen yardımcı fiil olduğu zaman bir işi yaptırmak veya izin vermek anlamlarına gelir.
Ich lasse dich gehen.(Gitmene izin veriyorum.)
Präsens Yapıda Lassen
Fiil çekimini tabloda inceleyelim.
| ich | lasse |
| du | lässt |
| er / sie / es | lässt |
| wir | lassen |
| ihr | lasst |
| sie / Sie | lassen |
zum Beispiel:
Ich lasse meine Tasche im Zimmer.(Çantamı odada bırakıyorum.)
Perfekt Yapıda Lassen
Lassen fiili Perfekt yapıda (geçmiş zaman) olduğunda haben ile birlikte kullanılır.
Ich habe das Rauchen gelassen. (Sigara içmeyi bıraktım.)
Bu cümlede lassen fiili geçmiş zaman yapısında kullanılmıştır.
Ich habe das Buch hier gelassen.(Kitabı burada bıraktım.)
Präteritum Yapıda Lassen
Fiil çekimini tabloda inceleyelim.
| ich | ließ |
| du | ließest |
| er / sie / es | ließ |
| wir | ließen |
| ihr | ließt |
| sie / Sie | ließen |
Beispiele:
Die Firma ließ die Computer reparieren.(Şirket bilgisayarı tamir ettirdi.)
Der Direktor ließ die Schüler früher nach Haus gehen. (Müdür, öğrencilerin eve erken gitmesine izin verdi.)
| Not Almancada Perfekt ve Präteritum yapılarının kullanım alanları genellikle farklıdır. Präteritum yapısı çoğunlukla resmî anlatımlarda tercih edilir. Yazı dili için güzel bir seçenektir. Perfekt yapı Almancada zamanla konuşma dilinde öne çıkmıştır. Günlük sohbetlerde tercih edilir. |
Lassen fiili yaptırmak anlamında nasıl kullanılır?
Şimdi lassen fiilinin oldukça önemli bir anlamını ve cümle yapısını inceleyeceğiz.
Lassen fiili farklı cümle yapısında bir işi birine yaptırmak anlamında kullanılır. Türkçeye çevirdiğimiz zaman ettirgen konusuna denk gelir. Bu kullanımda özne eylemi kendisi yapmaz, bir başkasına yaptırır.
Cümle kurulumu
Subjekt + lassen + Akkusativ + Infinitiv (fiil mastar halinde ve cümlenin sonunda)
zum Beispiel:
Ich lasse meine Haare schneiden.(Saçımı kestiriyorum.)
| Açıklama: Bu cümlede lassen yardımcı fiil olarak geldi. Saçı başkasına kestirmek yani bir işi başkasına yaptırma anlamı vardır. Böylece ana fiil ettirgen anlamda kullanıldı ve mastar halde cümlenin sonuna geldi. |
Beispiele:
Ich lasse meinen Kühlschrank reparieren. (Buzdolabımı tamir ettiriyorum.)
Ich lasse das Haus putzen. (Evi temizletiyorum.)
| Önemli Ayrıntı! Almancada Perfekt zamanda ettirgen yapı kurarken, cümle sonunda lassen fiili değişmeden kalır, gelassen yapılmaz. |
Cümle Kurulum Formülü
Subjekt + haben (çekimli) + diğer ögeler + Infinitiv + lassen
Perfekt zamanda ettirgen yapıya örnek verelim.
Ich habe mein Handy reparieren lassen. (Cep telefonumu tamir ettirdim.)
Ich habe die Straße bauen lassen.(Yolu inşa ettirdim.)
Sie hat ihre Wohnung streichen lassen. (Evini boyattı.)
Lassen ile izin vermek anlamına örnek cümleler ile bakalım.
Meine Eltern lassen mich lange fernsehen. (Ailem uzun süre televizyon izlememe izin veriyor.)
Ich lasse dich reisen.(Seyahat etmene izin veriyorum.)
Ich lasse dich nicht gehen. (Gitmene izin vermiyorum.)
Bu cümlede olduğu gibi izin vermek anlamını nicht kullanarak olumsuz yapabiliriz.
Ich lasse dich ein Auto kaufen. (Araba almana izin veriyorum.)
Lassen + sich Yapısı
Bu kullanımda bir şeyin yapılabilir olduğunu, yani mümkün olduğunu ifade eder. Lassen + sich yapısı Türkçeye “-ilebilir” (yapılabilir) şeklinde çevrilir ve bu yapı pasif bir rolde olduğu için genellikle nesnelerle birlikte kullanılır.
zum Beispiel:
Das Problem lässt sich lösen. (Bu problem çözülebilir.)
Lassen fiilini özneye göre çekimleriz.
Sich özneye göre dönüşür. Örneğin özne ich olursa mich gelir, du olursa dich gelir.
Infinitiv cümlenin en sonunda yer alır.
Beispiele:
Die Hose lässt sich waschen. (Pantolon yıkanabilir.)
Pantolon yıkanabilir yani yıkanmaya uygundur. Yapılabilir, mümkündür. Cümleye bu anlamları vermek istediğimizde bu yapıyı kullanırız.
Das Essen lässt sich essen. (Bu yemek yenilebilir.)
Das Auto lässt sich kaufen. (Bu araba satın alınabilir.)
Modalverb + lassen
Cümleye yardımcı fiil geldiğinde lassen cümlenin sonuna yazılır.
zum Beispiel:
Du musst deine Hose reinigen lassen. (Pantolonunu temizletmen gerekiyor.)
Ich möchte meine Waschmaschine reparieren lassen. (Çamaşır makinemi tamir ettirmek istiyorum.)
Lassen ile günlük hayatta kullanabileceğin kalıplar
Lass uns gehen! (Hadi gidelim!)
Lass das! (Onu bırak!)
Lass mich in Ruhe! (Beni rahat bırak!)
Lass mich gehen! (Gitmeme izin ver!)
Lass es so, wie es ist. (Olduğu gibi bırak.)
Kendini Test Et!
Lassen fiilini daha iyi anlamak için pratik alıştırmalar yapabilirsin.
Bu cümlelerin anlamlarını yazarak lassen fiilinin hangi anlamda kullanıldığını bulabilirsin.
- Ich kann das Paket liefern lassen.
- Ich muss mein Auto reparieren lassen.
Cümleleri lassen kullanarak Almanca yazmayı deneyebilirsin.
- Emma saçlarını kestirdi.
- Evimi boyatmak istiyorum.
- Kardeşimin telefonunu tamir ettiriyorum.
- Annemin bana aldığı kitabı evde bıraktım.
Sonuç
Lassen fiilinin farklı alanlarda kullanılan çeşitli anlamlarını ayrı başlıklarda inceledik. Bu konuyu anlamak ve pratik yapmak için alıştırmaları yapabilirsin ve günlük hayatında lassen fiilini kullanmaya başlayabilirsin.
Beria Büyükay Alman Dil Okulunda 3 yıl eğitim aldım. 2 yıldır TELC ve GOETHE sınavlarına öğrenci hazırlıyorum. Tüm derslerime buradan bakabilirsiniz. Online/Canlı Almanca dersler için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Yorumunuzu ekleyin
Yorum yapmak için giriş yapmalısınız.