Almanca wodurch,wozu,worüber kelimeleriyle Relativsatz kurmak

Was >> Ne >> Şey

Relativ cümlelerde “şey” ya da “ne” anlamları vardır.

z.B.: Tu das, … der Arzt gesagt hat! Schalefen ist das beste, … du jetzt machen kannst.

Boş bırakılan yere gelecek kelimeyi bulmak için cümleye doktorun dediği şey ne sorusunu sorarız.
–Doktor ne dedi?

–Doktorun dediği şey ne?

Öyleyse cümlenin anlamı “doktorun dediği şeyi yap” olur. Devamındaki cümlede ise yine “uyumak şimdi yapabileceğin en iyi …”  boş bırakılan yere relativ cümlelerde “şey” anlamındaki “was” gelir.

Worunter >> Neyin altında >> Onun altında

worunter‘in relativ cümledeki anlamı “onun altında” dır.
z.B.: Der Schlosser öffnete die Tür mit einem Dietrich, … man einen hakenförmig gebogenen Draht versteht.

Çilingir kapıyı maymuncuk ile açtı … kıvrık çengel şeklinde bir kablo anlaşılıyor.

Çilingir kapıyı bir maymuncuk ile açtı, onun altında kıvrık, çengel şeklinde bir kablo anlaşılıyor.
Der Schlosser öffnete die Tür mit einem Dietrich, worunter man einen hakenförmig gebogenen Draht versteht.

Worüber >> Neye/Ne hakkında >> Bunun hakkında

Worüber‘in relativ cümlelerde anlamı “bunun hakkında, bu duruma” dır. Cümleye “neye?, ne hakkında?” sorularını yöneltiriz. Cümle bu sorulara “bu duruma, bunun hakkında” şeklinde cevap veriyor ise boş bırakılan yere “worüber” yazarız.

z.B.: Die Frau gab dem Schlosser zwanzig Euro, … dieser sich sehr freute. >> Kadın çilingire 20 oyro verdi, … o çok memnun oldu. >> Kadın çilingire 20 Avro verdi, o bu duruma çok memnun oldu.

Wozu >> Neye, ne için, ne maksatla ,hangi maksatla, neden >> Bu maksatla

Wozu‘nun relativ cümledeki anlamı “bu maksatla” dır. Boş bırakılan yere gelebilecek belirteç istendiğinde, boşluktan sonraki cümleye “neye, ne maksatla, ne için, hangi maksatla” sorularını yöneltiriz. “Bu maksatla” cevabını alabiliyorsak, boş bırakılan yere gelebilecek belirteç “wozu” dur.

z.B.: Die jungen gingen auf eine zweiwöchtige Wanderung, … sie sich ein Zelt ausgeliehen.
Gençler iki haftalık bir dağ yürüyüşüne gittiler, … bir çadır ödünç aldılar.
–Ne maksatla bir çadır ödünç aldılar?
–Bu maksatla.  Mantıklı ve alakalı cevap verilebiliyor, o halde boş bırakılan yere gelebilecek belirteç “wozu” dur.

Wovor

Bazı fiiller kendinden sonra proposition olarak “vor” alır. “warnen” fiili buna örnektir. “warnen vor” ile birisini bir şeye karşı uyarmak anlamındadır. Wo soru zamiri ile birlikte “wovor” şeklinde yazılır.

z.B.: Sie kamen in schlechtes Wetter, … sie schon gewarnt worden waren. (Kötü havaya yakalandılar, … zaten uyarılmışlardı.) Boş bırakılan yere gelebilecek belirteç “warnen” fiilinden dolayı “wovor” dur.
Sie kamen in schlechtes Wetter, wovor sie schon gewarnt worden waren.
Kötü havaya yakalandılar, buna karşı zaten uyarılmışlardı.

Woraus >> Neden, neden yapılmış >> Bundan

“woraus“relativ cümlelerde “bundan” anlamındadır. Boş bırakılan yere gelebilecek belirteci bulmak için boşluktan sonra gelen cümleye “neden, neden yapılmış” sorularını sorarız. “Bundan, bundan yapılmış” cevaplarını alabiliyorsak, boş bırakılan yere gelebilecek belirteç “woraus” dur.

z.B.: Frau Krüger sammelte Erdbeeren, … ihr Mann einen sehr guten Wein bereitete
Bayan Krüger çilekler topladı, … kocası çok iyi bir şarap hazırladı.

–Kocası şarabı neden hazırlıyor?
— Şarap neden hazırlanmış?
–Bundan, bundan yapılmış.

Cevap mantıklı ve boş bırakılan yere uygun düşüyor, o halde boş bırakılan yere gelebilecek belirteç “woraus” dur.

Frau Krüger sammelte Erdbeeren, woraus ihr Mann einen sehr guten Wein bereitete.
Bayan Krüger çilekler topladı, bunlardan kocası çok iyi bir şarap hazırladı.

Wodurch >> Ne suretle, hangi sayede, neyin sayesinde >> Bunun sonucunda, bu suretle, bu yüzden

“wodurch” relativ cümlelerde “bunun sonucunda, bu suretle, bu yüzden” anlamındadır. Boş bırakılan yere gelebilecek belirteç istendiğinde, boşluktan sonraki cümleye “ne suretle, hangi sayede, neyin sayesinde, neyin sonucunda” sorularını sorarız. “bunun sonucunda, bu suretle, bu yüzden,böylece” cevaplarını alabiliyorsak boş bırakılan yere gelebilecek belirteç “wodurch” dur.

z.B.: Aber im letzten Jahr hatte er etwas falsch gemacht, … der Wein zu Essig geworden war.
Ama o geçen sene yanlış birşeyler yapmıştı, … şarap çok sirkeli olmuştu.
Cümleye “ne suretle, hangi sayede, neyin sayesinde, neyin sonucunda” sorularından birini soralım;
— Şarap neyin sonucunda sirkeli olmuştu?

–Bunun sonucunda.

Mantıklı ve anlamlı bir cevap alıyoruz ve cümlenin anlamı bozulmuyor, tersine eksik cümle tamamlanıyor. O halde boş bırakılan yere gelebilecek belirteç “wodurch” dur.

Aber im letzten Jahr hatte er etwas falsch gemacht, wodurch der Wein zu Essig geworden war.

Ama o geçen sene yanlış birşeyler yapmıştı, böylece  şarap çok sirkeli olmuştu.

Wogegen >> hangi şeye karşı, Neye karşı >> Buna karşı

“wogegen” relativ cümlelerde “buna karşı” anlamındadır. Boş bırakılan yere gelebilecek belirteci bulmak için boşluktan sonraki cümleye “hangi şeye karşı” sorusunu yöneltiriz. Eğer “buna karşı” cevabını alıyorsak, boş bırakılan yere gelebilecek belirteç “wogegen” dir.
z.B.: Die regierung hatte die BAFöG- Gelder heruntergesetzt, … Studenten und Schüler protestierten.
Hükümet federal  eğitim ve öğrenim bursunu azaltmıştı, … yüksek okul ve diğer öğrenciler protesto ettiler.

Boş bırakılan yere gelebilecek belirteci bulmak için cümleye “neye karşı” sorusunu soruyoruz. Cevap bir şeye karşı anlamında kullanılan “wogegen” dir.

Die regierung hatte die BAFöG- Gelder heruntergesetzt, wogegen Studenten und Schüler protestierten.

Hükümet federal  eğitim ve öğrenim bursunu azaltmıştı, buna karşı, yüksek okul öğrencileri ve diğer öğrenciler bunu protesto ettiler.

Wobei >> Neyin yanında, ne ile birlikte, neyin yanı sıra >> Bunun yanısıra

“wobei” relativ cümlelerde “bunun yanısıra/yanlarında” anlamındadır. Boş bırakılan yere “bunun yanısıra”  ifadesini yazarız, anlam bütünlüğü oluşuyorsa boş bırakılan yere gelebilecek belirteç relativ cümlelerde “bunun yanısıra/…ile birlikte” anlamındaki “wobei” dır.

z.B.: Sie veranstalteten einen Demonstrationsmarsch, … sie große Protestschilder vor sich hertrugen.
Onlar bir gösteri yürüyüşü düzenlediler, … önlerinde büyük bir protesto pankartı taşıdılar.
Boş bırakılan yere “bunun yanı sıra” ifadesi uygun düşüyor, o halde boşluğa “wobei” gelmelidir.

Sie veranstalteten einen Demonstrationsmarsch, wobei sie große Protestschilder vor sich hertrugen.

Onlar bir gösteri yürüyüşü düzenlediler, bunun yanı sıra önlerinde büyük bir protesto pankartı taşıdılar.