Almancada aitlik artikelleri possessivartikel
|
Aitlik Artikelleri(Possessivartikel)
|
Bu dersimizde almanca aitlik sıfatlarını öğreneceğiz. Aslına bakarsanız bu konu oldukça önemlidir. Çünkü günlük hayatta aitlik bildiren cümleleri oldukça çok kuruyoruz. Aitlik denilince aklınıza sahiplik gelmelidir. Kimin neye sahip olduğunu aitlik sıfatlarıyla bildiririz. Eğer bu konuyu adamakıllı kavrayamazsak bir şeyin kime ait olduğunu ifade edemeyiz. Bu sıfatlar: benim, senin, onun vs.
Wie ist sein Name? Wie ist Ihr Name?
Bunlara sıfat diyoruz çünkü bunlar bir ismin önünde tıpkı sıfat gibi durarak farklı durumlarda farklı şekiller alabiliyor. Aitlik sıfatları kişi zamirlerinin değişime uğramış halidir.
Hoşunuza giden bir şey gördüğünüzde onun sizin olmasını istersiniz. Bazen onun başka birinin olmasını istersiniz bu yüzden bir dilde sahiplik bildirmek önemlidir. Aitlik sıfatlarının çekimiyle alakalı bir ipucu verelim:
|
Aitlik sıfatları ein-kelimeleri(ein-Wörter) gibi davranış gösterir. |
|
Almanca
|
Türkçe
|
|
mein-
|
benim
|
|
dein-
|
senin
|
|
sein-
|
onun
|
|
ihr-
|
onun
|
|
sein-
|
onun
|
|
uns(e*)r-
|
bizim
|
|
eu(e*)r-
|
sizin(çoğul)
|
|
ihr-
|
onların
|
|
Ihr-
|
sizin(resmi)
|
|
*unsere ve euer’deki e harfi bazı durumlara ve isim türlerine bağlı olarak düşer.
|
|
İyelik(aitlik) Sıfatları
|
İyelik artikelinin kökünü doğru tahmin etmek onu çekimlemede önemlidir. er=>sein demek istediğiniz yerde du=>dein dememeye dikkat edin.Farklı eklere göz atalım.
Aitlik sıfat ekleri tablosu
|
Nominativ
|
Akkusativ
|
Dativ
|
Genitiv
|
|
|
maskulin Singular
|
–
|
-en
|
-em
|
-es
|
|
neutral Singular
|
–
|
–
|
-em
|
-es
|
|
feminin Singular
|
-e
|
-e
|
-er
|
-er
|
|
Plural
|
-e
|
-e
|
-er
|
-er
|
Aitlik sıfat eklerini daha geniş ele alalım ve örnek cümleler verelim.
|
Nominativ
|
Cümlenin öznesidir. Bir cümlede nominativ haldeki öğe eylemi(yüklemi) yapandır. Cümledeki özne yüklem ilişkisi önemlidir. Haller aitlik sıfatlarının ne işine yarar bir bakalım.
—Mein Bruder arbeitet als Ingenieur bei der Stadt. (Erkek kardeşim şehirde mühendis olarak çalışıyor.)
Cümlesini inceleyelim. Bruder eril bir isimdir (der Bruder) ve fiili üçüncü tekil şahıs zamirine göre çekimler — arbeitet.
Kız kardeşim olsaydı şu şekilde olacaktı:
— Meine Schwester arbeitet als Ingenieurin bei der Stadt. (Kız kardeşim şehirde mühendis olarak çalışıyor)
Akkusativ |
Bir cümlenin dolaysız nesnesidir. Yüklemin yaptığı işten etkilenen kişi, yer ya da her hangi bir şeydir. Akkusativ gerektiren edatları unutmayın: bis, durch, entlang, für, gegen, ohne, um. Eğer aitlik sıfatlarını Akkusativ’de kullanırsak şu şekilde olmalı:
—Hast du mein Buch gesehen? (Kitabımı gördün mü?)
Neden mein? Çünkü dasBuch.
Aradığım köpeğim olsaydı aşağıdaki gibi olacaktı:
—Hast du meinen Hund gesehen? (Köpeğimi gördün mü?)
|
Dativ
|
Cümlede kişi, nesne, yer ya da herhangi bir şey yerine geçen dolaylı nesnedir. Dativ durum gerektiren belirli fiiller vardır (danken, helfen, gehören usw.). Ayrıca dativ gerektiren edatlar da vardır: ab, aus, ausser, bei, gegenüber, mit, nach, seit, von, zu.
—Ich gebe meinem Bruder das Buch. (Kitabı erkek kardeşime veriyorum.)
Cümleye baktığımızda dolaysız nesne olan kitaptır ve erkek kardeşime veriliyor. Yani Dativ dolaylı nesne durumumda olur ve dolaysız nesneyi kendine alır. Kız kardeşim olsaydı cümle şöyle olacaktı:
—Ich gebe meiner Schwester das Buch. (Kitabı kız kardeşime veriyorum.)
|
Genitiv
|
Genitiv aitlik durumudur. Nasıl yani? Aitlik artikelinin aitlik hali mi?
Kesinlikle, ya benim kız kardeşim ya da erkek kardeşim bir şeyin sahibiyse. O zaman genitiv kullanmam gerekir. Tabi ki yine Genitiv edatlar vardır: anstatt, ausserhalb, innerhalb, statt, trotz, während, vewegen.
—Die Freundin meines Bruders fährt einen roten Audi. (Erkek kardeşimin kız arkadaşı kırmızı bir Audi sürüyor.)
Kız arkadaş erkek kardeşimin, ancak o cümlenin öznesidir. Eğer arabayı kullanan benim kız kardeşimin arkek arkadaşı olsaydı cümle şu şekilde olacaktı:
—Der Freund meiner Schwester fährt einen roten Audi Q7 (Kız kardeşimin erkek arkadaşı kırmızı bir Audi Q7 sürüyor.)
Eğer aitlik artikelleri ile isim arasına sıfat eklersek mesela şöyle “benim genç kız kardeşim” o zaman sıfat eklerini kullanmamız gerekir, tıpkı daha önceki derslerde Ein-kelimeleri’nde yaptığımız gibi.
|
Mask.
|
Fem.
|
Neut.
|
Plural.
|
|
|
Nom.
|
mein jüngerer Bruder
|
meine jüngere Schwester
|
mein grosses Büro
|
meine neuen Freunde
|
|
Akk.
|
meinen jüngeren Bruder
|
meine jüngere Schwester
|
mein grosses Büro
|
meine neuen Freunde
|
|
Dat.
|
meinem jüngeren Bruder
|
meiner jüngeren Schwester
|
meinem grossen Büro
|
meinen neuen Freunden
|
|
Gen.
|
meines jüngeren Bruders
|
meiner jüngeren Schwester
|
meines grossen Büros
|
meiner neuen Freunde
|
Tekrar hatırlatalım iyelik sıfatlarını, iyelik ertikellerini iyelik zamirlerini ya da adı her neyse doğru çekimlemek için kök çok önemlidir. Örneğin üçüncü tekil şahıs zamiri için “sein” yerine ikinci tekil şahıs zamirinin “dein” iyelik artikelini kullanmamaya dikkat edin. Özellikle konuşarak kurulan iletişimde bu ayrıntı daha önemlidir. Eğer iyelik artikellerinin köklerini yanlış kullanırsanız kimin neye sahip olduğu karışır.
Kendini Testet:
- Die Eltern achten viel besser auf __________ Kind. (onların)
- Ich wohne bei __________ Eltern. (benim)
- Gestern wollte ich mit __________ Vater sprechen. (onun,bayan)
- Die Menschen wollen __________ Leben geniessen. (onların)
- In __________ heutigen Gesellschaft gibt es viele Probleme. (bizim)
- Ich habe ihm ein Geschenk zu __________ Geburtstag gekauft. (onun,erkek)
- Kannst du mir mal __________ Auto für heute Abend leihen. (senin)
- Ich bin mit __________ Entscheidung nicht einverstanden! (senin)
- Hast du dich schon für __________ Geschenk bei __________ Tante bedankt? (senin)
- Morgen will ich __________ Bruder in __________ Ferienhaus besuchen. (senin, onun)
- Ich kann __________ Problem mit __________ Schwester gut verstehen. (onun, onun)
- Willst du dir mal __________ Auto ansehen, das wir bei __________ Bruder in __________ Autohaus gekauft haben? (bizim,benim, onun)
Bir cevap yazın