Almancada aitlik artikelleri possessivartikel

8 Mayıs, 2014 A.Bergmann Yorum bırak 10192 Defa okundu

Aitlik Artikelleri(Possessivartikel)

Bu dersimizde almanca aitlik sıfatlarını öğreneceğiz. Aslına bakarsanız bu konu oldukça önemlidir. Çünkü günlük hayatta aitlik bildiren cümleleri oldukça çok kuruyoruz. Aitlik denilince aklınıza sahiplik gelmelidir. Kimin neye sahip olduğunu aitlik sıfatlarıyla bildiririz. Eğer bu konuyu adamakıllı kavrayamazsak bir şeyin kime ait olduğunu ifade edemeyiz.  Bu sıfatlar: benim, senin, onun vs.

Wie ist sein Name? Wie ist Ihr Name?

Bunlara sıfat diyoruz çünkü bunlar bir ismin önünde tıpkı sıfat gibi durarak farklı durumlarda farklı şekiller alabiliyor. Aitlik sıfatları kişi zamirlerinin değişime uğramış halidir.

Hoşunuza giden bir şey gördüğünüzde onun sizin olmasını istersiniz. Bazen onun başka birinin olmasını istersiniz bu yüzden bir dilde sahiplik bildirmek önemlidir. Aitlik sıfatlarının çekimiyle alakalı bir ipucu verelim:

Aitlik sıfatları ein-kelimeleri(ein-Wörter) gibi davranış gösterir.

Almanca	Türkçe
mein-	benim
dein-	senin
sein-	onun
ihr-	onun
sein-	onun
uns(e*)r-	bizim
eu(e*)r-	sizin(çoğul)
ihr-	onların
Ihr-	sizin(resmi)

*unsere ve euer’deki e harfi bazı durumlara ve isim türlerine bağlı olarak düşer.

İyelik(aitlik) Sıfatları

İyelik artikelinin kökünü doğru tahmin etmek onu çekimlemede önemlidir. er=>sein demek istediğiniz yerde du=>dein dememeye dikkat edin.Farklı eklere göz atalım.

Aitlik sıfat ekleri tablosu

	Nominativ	Akkusativ	Dativ	Genitiv
maskulin Singular	–	-en	-em	-es
neutral Singular	–	–	-em	-es
feminin Singular	-e	-e	-er	-er
Plural	-e	-e	-er	-er

Aitlik sıfat eklerini daha geniş ele alalım ve örnek cümleler verelim.

Nominativ

Cümlenin öznesidir. Bir cümlede nominativ haldeki öğe eylemi(yüklemi) yapandır. Cümledeki özne yüklem ilişkisi önemlidir. Haller aitlik sıfatlarının ne işine yarar bir bakalım.

—Mein Bruder arbeitet als Ingenieur bei der Stadt. (Erkek kardeşim şehirde mühendis olarak çalışıyor.)

Cümlesini inceleyelim.  Bruder eril bir isimdir (der Bruder) ve fiili üçüncü tekil şahıs zamirine göre çekimler — arbeitet.

Kız kardeşim olsaydı şu şekilde olacaktı:

— Meine Schwester arbeitet als Ingenieurin bei der Stadt. (Kız kardeşim şehirde mühendis olarak çalışıyor)

Akkusativ

 

Bir cümlenin dolaysız nesnesidir. Yüklemin yaptığı işten etkilenen kişi, yer ya da her hangi bir şeydir. Akkusativ gerektiren edatları unutmayın: bis, durch, entlang, für, gegen, ohne, um.  Eğer aitlik sıfatlarını Akkusativ’de kullanırsak şu şekilde olmalı:

—Hast du mein Buch gesehen? (Kitabımı gördün mü?)

Neden mein? Çünkü dasBuch.

Aradığım köpeğim olsaydı aşağıdaki gibi olacaktı:

—Hast du meinen Hund gesehen? (Köpeğimi gördün mü?)

Dativ

Cümlede kişi, nesne, yer ya da herhangi bir şey yerine geçen dolaylı nesnedir. Dativ durum gerektiren belirli fiiller vardır (danken, helfen, gehören usw.). Ayrıca dativ gerektiren edatlar da vardır: ab, aus, ausser, bei, gegenüber, mit, nach, seit, von, zu.

—Ich gebe meinem Bruder das Buch. (Kitabı erkek kardeşime veriyorum.)

Cümleye baktığımızda dolaysız nesne olan kitaptır ve erkek kardeşime veriliyor. Yani Dativ dolaylı nesne durumumda olur ve dolaysız nesneyi kendine alır. Kız kardeşim olsaydı cümle şöyle olacaktı:

—Ich gebe meiner Schwester das Buch. (Kitabı kız kardeşime veriyorum.)

Genitiv

 

Genitiv aitlik durumudur. Nasıl yani? Aitlik artikelinin aitlik hali mi?

Kesinlikle, ya benim kız kardeşim ya da erkek kardeşim bir şeyin sahibiyse. O zaman genitiv kullanmam gerekir. Tabi ki yine Genitiv edatlar vardır: anstatt, ausserhalb, innerhalb, statt, trotz, während, vewegen.

—Die Freundin meines Bruders fährt einen roten Audi. (Erkek kardeşimin kız arkadaşı kırmızı bir Audi sürüyor.)

Kız arkadaş erkek kardeşimin, ancak o cümlenin öznesidir. Eğer arabayı kullanan benim kız kardeşimin arkek arkadaşı olsaydı cümle şu şekilde olacaktı:

—Der Freund meiner Schwester fährt einen roten Audi Q7 (Kız kardeşimin erkek arkadaşı kırmızı bir Audi Q7 sürüyor.)

Eğer aitlik artikelleri ile isim arasına sıfat eklersek mesela şöyle “benim genç kız kardeşim” o zaman sıfat eklerini kullanmamız gerekir, tıpkı daha önceki derslerde Ein-kelimeleri’nde yaptığımız gibi.

	Mask.	Fem.	Neut.	Plural.
Nom.	mein jüngerer Bruder	meine jüngere Schwester	mein grosses Büro	meine neuen Freunde
Akk.	meinen jüngeren Bruder	meine jüngere Schwester	mein grosses Büro	meine neuen Freunde
Dat.	meinem jüngeren Bruder	meiner jüngeren Schwester	meinem grossen Büro	meinen neuen Freunden
Gen.	meines jüngeren Bruders	meiner jüngeren Schwester	meines grossen Büros	meiner neuen Freunde

Tekrar hatırlatalım iyelik sıfatlarını, iyelik ertikellerini iyelik zamirlerini ya da adı her neyse doğru çekimlemek için kök çok önemlidir. Örneğin üçüncü tekil şahıs zamiri için “sein” yerine ikinci tekil şahıs zamirinin “dein” iyelik artikelini kullanmamaya dikkat edin. Özellikle konuşarak kurulan iletişimde bu ayrıntı daha önemlidir. Eğer iyelik artikellerinin köklerini yanlış kullanırsanız kimin neye sahip olduğu karışır.

Kendini Testet:

1. Die Eltern achten viel besser auf __________ Kind. (onların)
2. Ich wohne bei __________ Eltern. (benim)
3. Gestern wollte ich mit __________ Vater sprechen. (onun,bayan)
4. Die Menschen wollen __________ Leben geniessen. (onların)
5. In __________ heutigen Gesellschaft gibt es viele Probleme. (bizim)
6. Ich habe ihm ein Geschenk zu __________ Geburtstag gekauft. (onun,erkek)
7. Kannst du mir mal __________ Auto für heute Abend leihen. (senin)
8. Ich bin mit __________ Entscheidung nicht einverstanden! (senin)
9. Hast du dich schon für __________ Geschenk bei __________ Tante bedankt? (senin)
10. Morgen will ich __________ Bruder in __________ Ferienhaus besuchen. (senin, onun)
11. Ich kann __________ Problem mit __________ Schwester gut verstehen. (onun, onun)
12. Willst du dir mal __________ Auto ansehen, das wir bei __________ Bruder in __________ Autohaus gekauft haben? (bizim,benim, onun)

Bu yazı „Auf deutsch bitte.Deutsch als Fremdsprache für Türken“ adlı almanca eğitim kitabından alınmıştır. Tam öğrenme için kitabı incele »