Almancada Artikeller Konusu Detaylı Anlatım

22 Ocak, 2012 A.Bergmann Yorum bırak 3807 Defa okundu

ARTİKELLER(Die Artikel)

Örğrencilerim bana “artikel nedir?” diye soruyorlar. Almancada artikel tanımlık demektir. Türkçede tanımlık bulunmuyor, ama İngilizcede “the” tanımlığı var.

Almancada ise 3 tane artikel bulunur(der, die, das). Her ismin kendine ait bir artikeli vardır. Bu artikellerin bir ismin önünde bulunması o ismi bilinen(belirli) yapar d.h. das Auto, der Mann usw. Almanca artikelleri cinsiyet konusu değil gramer konusu olarak görür. Yani Almanca bu artilelleri cümle kurmak için kullanıyor. Şimdi bu artikeller neler inceleyelim:

“der” Artikeli

Bu artikelin hangi tür isimlere ait olduğunu anlamak için bir deyim oluşturalım “er kişi der kişidir ya da erkek adam der olur” bu uydurduğumuz deyimden anlayacağınız üzere der artikeli maskulin isimlerin önünde bulunur.
“die”  Artikeli

Bu artikel dişil(feminin) isimlerin önünde bulunur.

“das” Artikeli

Bu artikel neutral isimlerin önünde bulunur. “das” artikeli canlı varlıkların dışında kalan nesnelerin artikeli olarak da bilinir. Çünkü sadece nesnelerin cinsiyeti olmaz. Almanlara göre bir kız çocuğu bile cinsiyetsizdir das Mädchen. Eski alman dilinde varlıkların cinsiyetleri artikellerle kesin olarak belirtilse de günümüzde o kadar önemli değildir. Günümüzde isimlere artikeller rastgele veriliyor, ama eskiden bir isme artikel verilirken ismin taşıdığı anlam dikkate alınırdı. Almancada güneş kadına, ay adama benzetilir. Güneş tıpkı bir kadın gibi hayat veren, mutluluk veren bir dişi olarak görülür bu yüzden almanlar güneşe die Sonne diyor. Ay solgun yüzlü, hayattan bezmiş evini ve ailesini ihmal eden bir adama benzetilir bu yüzden der Mond.

Belirli ve Belirsiz Artikeller

Yukardaki tabloda singular isimlerin belirli ve belirsiz durumlarını gösterdik.

Almanca belirsiz çoğul isimlerin önünde “ein” belirsiz artikeli bulunmaz(eine Autos diyemeyiz ama keine Autos diyebiliriz). Çünkü “ein” anlam olarak teklik ifade eder. Buna karşın “ein” artikelinin olumsuzu durumundaki “kein” artikeli çoğul isimlerle beraber kullanılabilir. Aşağıdaki tabloyu inceleyeniz.

Bir ismin artikelinin ne olduğunu ancak o ismi artikeliyle birlikte öğrenerek bilebiliriz ama yine de bazı isimlerin artikelini isimlerin yapısından anlamak mümkündür.

İsimlerin artikelini tahmin etmek için ipucu

• Sonu –ung ile biten bütün isimlerin artikeli “die” olur.

z.B.: die Zeitung, die Übung.

• Sonu –or ile biten bütün isimlerin artikeli her zaman “der” olur.

z.B.: der Senator, der Dictator

• Sonu –chen ile biten bütün isimlerin artikeli her zaman neutral(cinsiyetsiz) “das” olur.

z.B.: das Mädchen, das Brötchen. eki

Bu şekilde daha bir çok ismin artikelini son ekinden tahmin edebiliriz. İşte akılda kalıcı çözümler:

→ maskulin(der): -or, -ling, -(i)ismus, -ig

→ feminin(die): -ung, -keit, -schaft, -(i)tät, -ik, -tion, -heit, -ei

→ neutral(das): -chen, -ma, -um, -ment, -lein, -tum

Doğrusunu söylemek gerekirse bunları bu şekilde hatırlamak çok zordur, bu zorluğu eklerin yerlerini değiştirip onları  tek bir kelimeymiş gibi okuyarak aşabiliriz. Sizler için bu ekleri tek bir kelime haline getirmeye çalıştım.

Artikeli;

 “der” olanlar için: der Ig-ling-or-(i)smus

“die” olanlar için: die Heit-ung-keit-ei-schaft-tion-(i)tät-ik

“das” olanlar için: das Tum-chen-ma-ment-um-lein