almancada isimlerin artikelini doğru tahmin etmek

5 Şubat, 2014 A.Bergmann 1 Yorum 3508 Defa okundu

almancada isimlerin artikelini doğru tahmin etmek

Almanca öğrenenlerin başını ağrıtan en bela problem  belki de isimlerin cinsiyeti. Almancada bir isim toka takmıyor ki feminin olduğunu bilesin, bir ismin bıyığı yok ki eril olduğunu bilesin. Binlerce ismin artikelini tek tek öğrenmeye bir ömür yetmez. Bazen sallamasyon yapmaktan başka çaremiz kalmıyor, ama atınca tutturmamız gerekir yoksa çuvallarız. İsimlerin cinsiyetini doğru tahmin etmek için birkaç işe yarar tüyo var. İsimlerin hepsinin cinsiyeti tahmin edilemez ama birçoğununki edilir.

Ama verilen tüyolarda bile her zaman istisna vardır. Düşünsenize isimlerin cinsiyetini tahmin etmek için kural veriyorsunuz ama bu kuralın istisnaları var pfff! Almanca bunu hep yapıyor… işimiz gerçekten çok zor 🙁

İşte tahmine başlıyoruz…

Sonu –o ile biten isimlerin cinsiyeti nötr(neutral) olur:  das Auto, Büro, Kasino, Konto, Radio, Veto, Video, usw.ancak sonu –o ile biten isimlerin 3’te 1’i bu kurala uymaz yani istisnaaa kardeşim istisnaaa! Bu istisna isimlerin bir çoğu oldukça tanıdık isimlerdir,bunlara göz aşinalığımız vardır: die Avocado, der Euro, die Limo, der Zoo. İyi bir gözlemci bu istisna isimlerin hepsinin Latin kökenli (die Avocado)  olmadığını ve bunların uzun kelimelerin kısa söylenişi (die Limo,  die Limonade’nin kısa söylenişi) olduğunu fark eder.

Sonu –ik ile biten isimlerin artikeli genelde die olur:  die Grammatik, Grafik, Klinik, Mathematik, Musik, Physik, Panik. Bu kurala güvenebilirsiniz, ancak yine de der Atlantik, der Pazifik, der Katholik, ve das Pik(iskambilde maça) isimlerinde görüldüğü gibi küçük istisnalar var. Bu istisnalar genelde yer isimlerinde görülür.

Rahat rahat güvenebileceğiniz, her zaman tutan bir son ek –in; sonu –in ile biten isimlerin cinsiyeti %99 feminin olur.Bu ek eril isimler dişil isimlere dönüştüğünde ve erkek meslek adlarının bayan meslek adlarına dönüştüğünde görülür. (der Architekt/die Architektin, der Lehrer/die Lehrerin).

Fakaaat bu bile her zaman yemez! Sonu –in ile bitmesine rağmen cinsiyeti feminin olmayan az miktar isim vardır: das Aspirin, der Harlekin, das Benzin, der Urin.

Ama fark ettiyseniz –in ile biten istisna isimler insan isimleri değil.

Sonu –er ile biten isimler genelde eril olur. Böyle isimler genelde bir iş yapan kimse(z.B. Schwimmer),ulus ve mesleki isimlerdir. Tabi yine şu→ ancaaaaak! kelimeyi söylemek durumundayım. Sonu –er ile bitmesine rağmen bazı isimlerin cinsiyeti maskulin  olmaz: das Fenster, die Mutter, die Schwester, die Tochter, das Wetter.

Bu makaleyi okuyarak bütün isimlerin artikelini doğru tahmin edeceğini sanıyorsan yanılıyorsun. Korkarak söylesem de söylemek zorundayım. Bir ismin cinsiyetinin ne olduğunu o ismi öğrenirken aynı zamanda artikelini de öğrenerek bilebiliriz. En iyi yöntem budur.

Sonu –er ile bitenler genelde maskulin olur.

Not: Bir sürü maskulin –er isim olduğu için burada sadece istisnaları sıralıyorum.

e Butter tereyağı

e Feder kuş tüyü, tüy, kalem;yay,bahar
s Fenster pencere
s Futter besin, yemek, yem

s Gewitter fırtına,bora

e Jungfer kız kurusu,yaşlı kız; bakire, genç hanım
e Kiefer çam
ancak r Kiefer çene kemiği
s Kupfer bakır

s Lager yatak,kamp,depo
e Leiter merdiven
ancak r Leiter lider, müdür, yönetici

s Messer bıçak
ancak r Messer ölçü aleti
e Mutter anne

s Poker poker (oyun)
s Puder toz,pudra (aynı zamanda eril)

s Opfer kurban

e Schwester kız kardeş
s Silber gümüş
e Steuer vergi
s Steuer dümen

s Theater tiyatro
e Tochter kız evlat

s Wasser su
s Wetter hava
s Wunder mucize,merak

s Zimmer oda

-ik ile biten isimler genelde feminin olur

NOT: istisna cinsiyetler * ile işaretlidir.

r Atlantik* Atlantik

e Belletristik kurgu,edebi eserler

e Dynamik canlılık(lar)

e Ethik ahlaki kural(lar)

e Fabrik fabrika

e Grammatik dil bilgisi
e Grafik teknik çizim(ler)

e Hektik koşuştırma

e Karibik Karayipler
e Klassik klasik(muzik, tarz, dönem)
e Klinik hastane,klinik
e Komik komik

e Logik mantık
e Lyrik şiir

e Mathematik matematik
e Musik musik
e Mystik gizemcilik

e Panik grammar
r Pazifik* Pasifik
e Physik fizik
s Pik* maça (iskambil)
e Politik politika

e Romanik Roma mimarisi tarzı(biçim, dönem)
e Romantik Romantik (biçim, dönem)

e Statistik istatistik

e Trafik Tütüncü
e Tragik facia

-in ile biten isimler genelde feminin olur.

NOT:Bir sürü –in ile biten feminin isimler olduğu için burada sadece istisnaları listeledim.

s Aspirin aspirin
r Harlekin palyaço
s Benzin benzin
r Urin idrar
-o  ile biten isimler genelde nötr(neutral) olur

NOT: Cinsiyet istisnaları * ile işaretlidir.

s Abo abonelik (s Abonnement’in kısa yazılışı)
s Auto oto,
e Avocado* avokado

e Demo* (sokak) gösteri (e Demonstration’un kısa yazılışı)
e Disco/Disko* disko  e Diskotheke’nin kısa yazılışı)
r Domino* domino (parça)
s Domino (oyun)
r Dynamo* (etkin)güç

r Eskimo* Eskimo
r Euro* avro

s Fiasko başarısızlık
r Flamingo* flamingo
s Foto resim

s Kilo kilogram
s Kino sinema
s Klo hela
r Kongo* Kongo (nehir)
s Konto hesap
e Kripo* polisler, cinayet masası

r Limbo belirsizlik,zindan
e Limo* yumuşak içecek (e Limonade’nin kısa yazılışı)
s Logo işaret
s Lotto piyango

s Manko eksiklik
s Motto özlü söz

r Öko Yeşil (parti üyesi), odun kesici

e Polio* çocuk felci
s Polo kalın tişort
r Popo* kıç, kalça, but
s Porto posta ücreti

s Radio radyo
r Realo* gerçekçi kimse
s Risiko riziko,ihtimal
s Rokoko Rokoko(süs) (tarz, dönem)

r Saldo* bakiye (finan.)
r Salto* takla,parende dönüş (jim.)
r Scirocco* sıcak bir çöl rüzgarı
e Soko* özel polis komisyonu/birimi

r Tacho* hızölçer (r/s Tachometer’in kısa yazılışı)
r Techno* tekno (muzik türü)
s Tempo hız
r/s Toto* spor/futbol havuzu, spor kitabı
r Trafo* trafo (elek.)
s Tremolo sallantı,titreklik
s Trio üçlü

s Ufo UFO (tanımlanamayan uçan nesne)
e UNO* BM (Birleşmiş Milletler)

s Veto red
s Video video
r Voodoo* büyü,put
r Vopo* polis (doğu almanya)

r Zoo* hayvanat bahçesi

Kaynak: german.about.com